ในการทำงบการเงินไม่ว่าใครก็ปวดหัวได้ โดยเฉพาะคนที่ไม่เข้าใจด้านการทำบัญชีเลย ถ้าหากผิดพลาดอาจจะส่งผลกระทบต่อธุรกิจได้ โดยเฉพาะเวลาที่จะยื่นภาษีเป็นอะไรที่วุ่นวายไม่เบาเลย คนที่ทำให้บัญชีเดินได้ดีคือนักบัญชี และเพื่อให้ทุกอย่างถูกต้องลงตัวตามที่ควรจะเป็นถึงต้องมี“ผู้ตรวจสอบบัญชี”ที่ได้รับใบอนุญาตในการตรวจสอบและรับรองงบการเงินของธุรกิจด้วย มันก็เหมือนการใช้ชื่อเสียงยืนยันว่างบบัญชีของบริษัทนี้ถูกทำอย่างถูกต้องตรงไปตรงมาแน่นอน โดยมีผู้สอบบัญชีคนนี้ ๆ เซ็นรับรองไว้แล้ว มาทำความเข้าใจอีกนิดว่าหน้าที่หลัก ๆ ของผู้ที่ตรวจสอบนั้นเป็นอย่างไร
รู้จักผู้ตรวจสอบบัญชี คือใคร
ผู้ตรวจสอบบัญชี (Certifier Publice Accountant ) ตัวย่อคือ CPA หรือเรียกสั้น ๆ อีกชื่อคือผู้สอบบัญชี และแน่นอนว่าไม่ใช่ว่าใครอยากจะเป็นก็ได้เป็นทันที ในงานตำแหน่งนี้จะต้องมีการได้รับใบอนุญาตและขึ้นทะเบียนแล้วเท่านั้น แน่นอนว่ามันคงเป็นอาชีพที่หลายคนที่จบมาทางด้านนี้อยากจะทำแน่นอน ในหลายบริษัทจะต้องใช้ผู้ตรวจสอบบัญชีอยู่แล้ว ยังไงการหางานทำในอาชีพนี้ไม่ยากเลยหากคุณมีความสามารถเหมาะกับงานนี้จริง ๆ และยังมีหลายประเภทอีกด้วย ในแต่ละธุรกิจก็จะต้องให้ผู้สอบมาตรวจตรงประเภทด้วยจะได้ทำงานอย่างราบรื่น หากคุณทำธุรกิจจะข้ามการสอบบัญชีไปแทบไม่ได้แน่นอน
ประเภทของผู้ตรวจสอบบัญชีมีอะไรบ้าง?
อย่างที่ทราบกันแล้วว่าหน้าที่หลัก ๆ ของผู้ที่ได้รับใบอนุญาตให้ตรวจสอบบัญชีก็ทำงานตรงชื่อ ตรงตำแหน่งเลย หน้าที่หลักคือการตรวจบัญชีนั่นเอง แต่ว่าผู้ตรวจสอบบัญชีเองก็มีแยกประเภทเหมือนกัน ย่อย ๆ ลงมาได้อยู่ที่ 4 ประเภท ดังนี้
- ผู้ตรวจสอบบัญชีภายนอก (External Auditor) ซึ่งจะเป็นแบบผู้ที่ได้รับอนุญาตสอบบัญชีทั่วไปหรือ CPA ซึ่งก็เป็นหนึ่งในผู้สอบบัญชีตามกฎหมายเลย มีการขึ้นทะเบียน มีใบอนุญาตหรือเรียกว่าใบวิชาชีพที่ได้รับมาจากสภาวิชาชีพบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์ ตาม พ.ร.บ. วิชาชีพบัญชี ปี พ.ศ. 2547 ซึ่งผู้สอบบัญชีภายนอกนี้จะตรวจเรื่อง งบการเงิน บัญชี เรื่องเงิน ๆ ทอง ๆ ของห้างหุ้นส่วนแบบนิติบุคคล หรือจะเป็นในรูปแบบของบัญชีบริษัท
- ผู้ตรวจสอบบัญชีบัญชี ภาษีอากร (Tax Auditor หรือ TA) จะต้องเป็นผู้ที่ได้รับอนุญาตและมีการขึ้นทะเบียนแล้วเช่นกัน โดยจะได้การรับรองให้เป็นผู้ตรวจสอบบัญชีภาษีอากรจากทาง อธิบดีของกรมสรรพกรนั่นเอง ในคำสั่งกรมสรรพากร ที่ ท.ป.98/2554 ในส่วนนี้จะทำหน้าที่ตรวนสอบบัญชีของบริษัท ห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลที่มีทุนจดทะเบียนและจ่ายแล้ว ในวันสุดท้ายของรอบบัญชี ที่ไม่เกิน 5 ล้านบาท ทรัพย์สินรวมไม่กิน 30 บ้าน ธุรกิจไหนอยู่ภายใต้เงื่อนไขนี้ยังไงก็ต้องสอบบัญชีอย่างละเอียด
- ผู้ตรวจสอบบัญชีภายใน (Internal Auditor) สำหรับตำแหน่งนี้จะสามารถเลือกให้คนจากภายนอกหรือในองค์กรเองก็ได้ หน้าที่หลัก ๆ คือ การตรวจประเมินการทำงาน ประสิทธิภาพของระบบการควบคุมในองค์กรแบบอิสระเลย ยังรวมถึงการประเมินความเสี่ยงในการบริษัทแบบอิสระด้วย ว่าเป็นแบบไหนในบริษัทนั้น ๆ หากมีอะไรที่เสี่ยงเกินไป มีอะไรควรแก้ไข ทางบริษัทจะได้นำไปปรับปรุงได้ แต่ว่าผู้ที่จะเลือกว่าจะเอาใครมาตรวจสอบนั้นมาจากการเลือกของฝ่ายบริหารขององค์กร
- ผู้ตรวจสอบบัญชี ที่มาจาก กลต.เห็นชอบ ในการรับรองงบการเงิน (List of auditors approved by the office of SEC) สำหรับผู้สอบบัญชีที่มาจาก กลต.นี้จะทำหน้าที่ตรวจสอบบริษัทที่อยู่ในตลาดทุน หรือตลาดที่ยื่น IPO เข้าตลาดหุ้นนั่นเอง รวมถึงตรวจสอบกองทุนสำรองเลี้ยงชีพด้วย หากองค์กรไหนที่เข้าตลาดแล้วผู้ตรวจสอบบัญชีก็ย่อมต้องมาจาก กลต. เท่านั้น เวลาจะตรวจงบการเงิน
เวลาที่จะตรวจสอบบัญชีนั้นบริษัทแต่ละที่จะรู้ดีว่า องค์กรของตนจะต้องโดนผู้ตรวจสอบบัญชีแบบไหนเข้าไปทำการตรวจบัญชีและงบการเงิน จริง ๆ ถ้าทั่วไปก็จะเจอแบบประเภทผู้ตรวจสอบบัญชีทั่วไปเลย แต่บริษัทใหญ่ ๆ ที่เข้าตลาดทุนแล้ว ทาง กลต.จะจัดหามาให้เอง แต่ไม่ว่าจะแบบไหนก็ควรเลือกผู้ที่มีใบอนุญาตเท่านั้น จะใช้ใครก็ไม่รู้มาตรวจไม่ได้เด็ดขาด
ในทางบัญชีแล้วผู้ตรวจสอบบัญชีจำเป็นต่อบริษัทไหม
ตอบก่อนเลยว่าจำเป็นอย่างมาก เป็นเหมือนผู้ที่จะมาทำให้รายการบัญชีของบริษัทคุณถูกต้อง ถูกกฎหมาย เวลายื่นจะไม่มีปัญหาอะไรตามมาภายหลัก ไม่ว่าจะกิจการเล็กใหญ่หากเป็นในรูปแบบของนิติบุคคลแล้วยังไงก็หนีไม่พ้น งบการเงินต้องทำ บัญชีต้องถูก และจะต้องใช้ผู้ตรวจสอบบัญชีด้วย แบบทั่วไปได้เลย หากไม่ใช่บริษัทใหญ่ที่เข้าตลาด บริษัทจะจ้างใครมาตรวจก็เลือกให้ดีด้วย เพราะถ้าได้คนเก่ง ประสบการณ์เยอะ ทำงานดีมา จะทำให้งบการเงินของคุณเรียบร้อยที่สุด
อยากจะทำอาชีพนักตรวจสอบบัญชีจะต้องทำอย่างไร
เชื่อว่ามีคนจำนวนไม่น้อยเลยที่อยากจะทำอาชีพนักตรวจสอบบัญชีมืออาชีพ เพราะด้วยอะไรหลาย ๆ อย่าง ไม่ว่าจะเป็นเงินดีคือปัจจัยหลักเลย แต่ว่ามันก็จะต้องไปให้ถูกทาง ถ้าอยากจะเป็นจริง ๆ ก่อนอื่นจะต้องเป็นสมาชิกสภาวิชาชีพบัญชีก่อน ส่วนวุฒิการศึกษาก็จะเป็น ป.ตรี การบัญชี ต้องสอบให้ผ่านตามสภาวิชาชีพบัญชีกำหนดด้วย หรือจะจบวุฒิอื่นที่เทียบเท่า ป.ตรี ก็ได้ แต่เป็นวิชาการบัญชี และจะต้องมีการฝึกงาน ฝึกสอน งานด้านการสอบบัญชีและมีการรับรองจากสภาวิชาชีพบัญชีไม่น้อยกว่า 3 ปี และไม่เกิน 5 ปี นับจากวันยื่นขอฝึกงาน รวมระยะยาวในการฝึกงานจะต้องไม่น้อยไปกว่า 3000 ชั่วโมงเท่านั้น ในรายวิชาในการสอบจะต้องผ่าน 6 วิชา ซึ่งจะมี
- วิชาการบัญชี 1
- วิชาการบัญชี 2
- วิชาการสอบบัญชี 1
- วิชาการสอบบัญชี 2
- วิชากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการประกอบวิชาชีพสอบบัญชี 1
- วิชากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการประกอบวิชาชีพสอบบัญชี 2
ยังไม่จบเท่านั้นอยากจะเป็นผู้ตรวจสอบบัญชีจะต้องทำการยื่นขอขึ้นทะเบียนขอเป็นผู้สอบที่ได้รับอนุญาตต่อสภาวิชาชีพบัญชี และสุดท้ายหากผ่านทั้งหมดแล้วจะได้รับเป็นใบอนุญาตเป็นผู้สอบบัญชีหรือ CPA จากทางสภาวิชาชีพบัญชี แต่ว่าถ้าเป็นแบบ TA จะต้องมีการสอบจากทางสรรพากรอีกรอบแยกต่างหากไป แต่ก็ใช่ว่ามันจะจบแค่นั้น เพราะว่าหลังจากได้ใบอนุญาตมาแล้วก็อย่าลืมที่จะฝึกฝนตนเอง หาความรู้เพิ่มเติม สะสมประสบการณ์ในการทำงานสอบบัญชีอยู่เสมอเพื่อให้ความเป็นมืออาชีพอยู่ติดตัวไปตลอด
ธุรกิจแบบไหน บริษัทใด ที่จะต้องมีการใช้ผู้ตรวจสอบบัญชีตรวจรายการบัญชี
ในประเทศเรานั้นกฎหมายมีระบุเอาไว้ชัดเจนว่าอะไรควรตรวจแบบไหน สำหรับคนที่เป็นเจ้าของกิจการ เจ้าของบริษัทยังไงก็ต้องให้มีผู้ตรวจสอบบัญชีอยู่ด้วยในบริษัทเสมอจะได้ตรวจรายการบัญชี ดูงบการเงินให้ถูกต้อง ตาม พ.ร.บ. การบัญชี ปี พ.ศ. 2543 ได้ระบุไว้ว่า กิจการใดก็ตามที่เป็นประเภทนิติบุคคล เช่น ห้างหุ้นส่วนจำกัด ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล บริษัทจำกัด จะต้องจัดทำงบการเงินทั้งนั้น และงบการเงินดังกล่าวของบริษัทจะต้องโดนตรวจสอบความถูกต้องเสมอ เพราะว่ามันจะมีเรื่องของภาษีมาเกี่ยวข้องด้วย การทำบัญชีที่ซื่อสัตย์ก็ส่งผลดีเหมือนกัน
บทสรุป
มาถึงตรงนี้แล้วคงจะทำให้หลายคนอยากจะเป็นผู้ตรวจสอบบัญชีก็เป็นได้ เป็นอาชีพที่คนจบบัญชีมาโดยตรงอยากเป็นแน่นอน หน้าที่นั้นคือเป็นคนตรวจสอบรายการบัญชี รายการงบการเงิน ต่าง ๆ ของบริษัท กิจการต่าง ๆ ที่เป็นแบบนิติบุคคลทั้งหมด ซึ่งในประเทศไทยเรามีบริษัทนิติบุคคลเยอะมาก รวมทั้งห้างหุ้นส่วนต่างๆ ด้วย บัญชีก็เป็นสิ่งที่จำเป็นและเลี่ยงไม่ได้เลย ทุกกิจการที่มีรายได้ มีกำไรยังไงก็ต้องมีภาษีมาเกี่ยว เสียตามกฎหมายจะได้ไม่มีปัญหา
แต่ถ้าใครที่เข้าตลาดหลักทรัพย์ได้แปลว่าบริษัทไม่เล็กเลย คนที่จะมาเป็นผู้ตรวจสอบบัญชีของบริษัทใหญ่ในตลาดทุนได้นั้นทาง กลต.จะเป็นผู้จัดหามาเพื่อการนี้โดยเฉพาะ สรุปตรงนี้เลยยังไงทุกบริษัทนิติบุคคลก็ย่อมต้องมีผู้ตรวจบัญชีมาร่วมทำงานส่วนนี้ด้วยเสมออย่างเลี่ยงไม่ได้แน่นอน ถามว่าตรวจกันเองได้ไหม มันไม่ได้อยู่แล้ว ผิดกฎหมายด้วยถ้าหากไม่มีใบอนุญาตตรวจสอบจากทางสภาวิชาชีพบัญชีรับรองให้ ฉะนั้นหากจะตรวจงบการเงินให้ส่งแก่ผู้สอบบัญชีจะดีกว่า ปลอดภัย และแม่นยำกว่ากันเยอะ📌Station Accout – เรารับทำบัญชีมาตรฐานสูงสุด™
เรื่องล่าสุด
